dinsdag 25 november 2014

Susuz Yaz (1964) van Metin Erksin



Deze Turkse film, ondanks de twijfelachtige omstandigheden door Poldercinema toch beoordeeld als Europese film, is een vermakelijke film om naar te kijken. Aanvankelijk verwachtte ik een film net als Vidas Seca; een film over het leven op het platteland zoals er in de zestiger jaren meer van gemaakt zijn. Waar Vidas Secas narratief gezien vrij nihilistisch te noemen is, gebeurt er in Susuz Yaz echter een heleboel. Het verhaal draait grotendeels om Osman. Het leven van alle dorpsbewoners draait zelfs om Osman. Hij doet er alles aan om het water, wat van zijn grond komt, tegen te houden voor de boeren iets verder gelegen aan de rivier. Op deze manier gaat de tabaksoogst van deze boeren verloren. Osman is niet alleen egoistisch, maar ook door en door slecht. Maar bijvoorbeeld door de wel erg valse schaterlach die uit zijn mond klinkt wanneer hij weer een wandaad begaat wordt Osman wel erg zwar-wit neergezet als de slechterik. Een voorbeeld hiervan is de scene waarin Osman zijn broer Hasan en diens geliefde Bahar aan zeer kinderlijk aan het storen is, net wanneer zij iets willen gaan wat op het bedrijven van de liefde lijkt. Osman lijkt er bovendien veel plezier in te hebben. Dit is naar mijn mening een minpunt van deze film; het gebruik van sterke stereotypering van de personages. Dit maakt de film naar mijn mening niet zeer geloofwaardig. Ook het acteerwerk is naar mijn mening niet sterk. Het is vaak te overdreven. De emoties die ze moeten uitbeelden liggen er te dik bovenop. Enkele scene’s van Susuz Yaz werkten bij mij dan ook lichtjes op de lachspieren. De scene waar Bahar gebeten wordt door een slang, het heroische gevecht tussen de 4 mannen en Osman met zijn hakbijl. Niet alleen werden de emoties te overdreven geacteerd; ook werden ze te erg uitgesproken. Beweegredenen, motieven en emoties werden door de personages verteld zodat er weinig aan de verbeelding van de kijker werd overgelaten. Waar ik de eerste 5-10 minuten van deze film dacht aan wederom een typisch rurale film uit de jaren ’60 te aanschouwen, is dat dus zeker niet het geval. Ik denk dat de film voor die tijd, en misschien al helemaal wel in de Turkse cultuur van die tijd, een zeer spraakmakende en misschien wel shockerende film geweest moet zijn. Zo zitten er enkele liefdesscenes in de film, en is Osman op een foute manier geobsedeerd door de geliefde van zijn eigen broer Hasan. De scene waar hij suggestief aan een uier begint te zuigen, of de manier waarop hij voortdurend naar het achterwerk van Bahar zit te loeren - hetgeen hij ondanks haar allesverhullende ‘oma onderbroek’ zeer opwindend lijkt te vinden - moet in die tijd spraakmakend geweest zijn. Ik had nog nooit een kip onthoofd zien worden, en laat dat nou voor het eerst gebeuren tijdens het kijken naar een Turkse film uit de jaren zestig.

** (2/5)