woensdag 16 juli 2014

Houen Zo! (1952) van Herman van der Vorst


Een documentaire over de wederopbouw van Rotterdam. De documentaire toont een zeer bezige stad, een stad die al lang weer de blik op de toekomst heeft. Daar past de spreuk ‘Houen zo!’ natuurlijk ook bij. Ik vind de manier waarop de documentaire gemaakt is erg leuk. Filmmaker Herman van der Horst legt in de documentaire veel verschillende activiteiten vast. Werkzaamheden van verschillende beroepsgroepen,  maar ook een fanfare orkest en spelende kinderen op de resten van het puin van de bombardementen. Ondanks dat het losse en totaal verschillende bezigheden zijn, zijn ze in deze film toch met elkaar verbonden. De manier waarop van der Horst de dingen aan elkaar weet te koppelen is leuk gedaan. Zo is er een man met hoed in de film die regelmatig terug in beeld komt. Hij beweegt enkele keren zijn hoofd van links naar rechts tussen twee activiteiten door. Alsof hij naar iets anders kijkt, zijn zichtveld verlegd. Hierdoor koppelen wij als kijker ook de activiteiten aan elkaar, en wanen wij ons de man met de hoed. Wij, de kijkers, maken in Houen Zo eigenlijk een wandeling door Rotterdam in opbouw. Een hele lange wandeling, waarin we van alles zien. Houen Zo is een zeer luchtige waarneming zonder duidelijke boodschap. De enige boodschap is dat ze wel erg lekker bezig zijn in Rotterdam, en dat ‘we’ vooral zo door moeten gaan. Dit gevoel van het maken van een wandeling wordt versterkt door het feit dat we het fanfare orkest twee keer tegen komen tijdens de wandeling. Toch is dit niet de enige manier waarop van der Horst verschillende zaken aan elkaar koppelt. Een ander voorbeeld is de scene wanneer we de bananen van het schip geladen zien worden, en ze in een vrachtwagen verdwijnen. Wanneer de zeemanslieden de bananen in de vrachtwagen stoppen, zit van der Horst letterlijk met de camera in de vrachtwagen. Een shot later later zijn we ineens op de markt. In een ooghoek zien we de bananen liggen. Zo wordt dus de bezige haven van Rotterdam gekoppeld aan een Rotterdamse markt. Ondanks dat Houen Zo zoals ik eerder gesteld heb een ‘luchtige waarneming’ is, worden er toch ook kleine verhaaltjes vertelt. De boot vaart, de man fluit, de trossen gaan uit, de boot legt aan, etcetera. Deze verhaaltjes worden dus aan elkaar gekoppeld. Een ander ding wat opviel was het ritme in het geluid. Vooral aan het begin van de film is er steeds wel iets in de geluidslijn met een ritme. Het is bijvlagen haast een muziekstuk. In chronologische volgorde uit een willekeurig stukje: kerk luidt, de fanfare komt voorbij, een verkeersregelaar blaast op zijn fluitje. En dat allemaal in een bepaald ritme. Soms zijn de beelden ook gemonteerd op het geluid. Geluid en beeld vormen zeer sterk een geheel in deze documentaire. Ik vond het zeer vermakelijk om naar te kijken.


Aantal sterren op de Donno-van-Eijcken-Moviemeter:
**** (4/5)